Φόβος οδήγησης: συμβουλές αντιμετώπισης

Αμαξοφοβία είναι ο παθολογικός φόβος για την οδήγηση αυτοκινήτου. Με τον όρο παθολογικός, εννοούμε ότι η ιδέα και μόνο της οδήγησης μπορεί να προκαλέσει σωματικές διαταραχές σε κάποιον άνθρωπο. Αυτή η φοβία εμφανίζεται σε άτομα και των δύο φύλων. Τα στατιστικά στοιχεία στην Ευρώπη δείχνουν ότι συνήθως εμφανίζεται σε άτομα μεταξύ 30 και 40 ετών και ότι από αυτήν πάσχει το 6% του πληθυσμού.

Ορισμένες περιπτώσεις ακραίας αμαξοφοβίας μπορεί να λειτουργήσουν καταστροφικά για την κοινωνική, εργασιακή ή επαγγελματική ζωή των ατόμων αυτών. Ο φόβος τα καταλαμβάνει σε τέτοιο βαθμό που τα εμποδίζει να χρησιμοποιήσουν ένα όχημα, ακόμη και αν δεν οδηγούν οι ίδιοι.

Όσοι άνθρωποι πάσχουν από αυτή την παθολογική κατάσταση χρειάζεται να καταλάβουν ότι ο φόβος που τους καταλαμβάνει είναι παράλογος. Όπως και με όλες τις φοβίες άλλωστε, είναι σημαντικό να λάβουν επαγγελματική θεραπευτική υποστήριξη, ώστε να βρεθεί η καταλληλότερη θεραπεία. Δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες και δεν έχουν όλες τα ίδια αίτια.

Λίγες περιπτώσεις αμαξοφοβίας είναι εγγενείς ή δεν έχουν κάποια προφανή εξήγηση. Ωστόσο, αν και πολύ σπάνιες, υπάρχουν.

Στις συνηθέστερες αιτίες φόβου οδήγησης συγκαταλέγονται:

• Κάποια κρίση πανικού ή κάποια κατάσταση άγχους που προκλήθηκε λόγω κυκλοφοριακής συμφόρησης
• Προηγούμενη τραυματική εμπειρία σε τροχαίο ατύχημα
• Το άκουσμα κάποιας ιστορίας για αυτοκινητιστικό ατύχημα στην παιδική ηλικία ή η απώλεια κάποιου κοντινού προσώπου εξαιτίας αυτοκινητιστικού ατυχήματος
• Η προβολή εικόνων με τροχαία ατυχήματα σε ταινίες, βίντεο, ντοκιμαντέρ κτλ., που μπορεί να επηρεάσουν την ευαισθησία των ανθρώπων
• Σε ορισμένους ανθρώπους, επιρρεπής ψυχολογικά σε τέτοιου είδους καταστάσεις, η εικόνα πολλών αυτοκινήτων στο πλαίσιο κυκλοφοριακής συμφόρησης μπορεί να πυροδοτήσει αυτή τη φοβία

Στις περισσότερες περιπτώσεις, το θύμα της αμαξοφοβίας πρέπει να λάβει γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, η οποία αντιμετωπίζει κατευθείαν τα συμπτώματα που δημιουργούνται από το άγχος, προσφέροντας ένα πλάνο εργασίας στον ασθενή, ανάλογα με τα αίτια της παθολογίας.

Ο απλός φόβος οδήγησης δεν στοιχειοθετεί την ύπαρξη αμαξοφοβίας. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, πρόκειται για έναν φυσικό φόβο, τον οποίο είναι δυνατό να διαχειριστούμε και να αντιμετωπίσουμε. Παρ’ όλα αυτά, όταν παρατηρούμε τα παρακάτω συμπτώματα, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, γιατί τότε έχουμε απέναντί μας ένα θύμα αυτής της φοβίας:

• Πολύ μεγάλο άγχος που προκαλεί πανικό, τρέμουλο, κρύο ιδρώτα, καρδιακή αρρυθμία
• Αίσθημα απώλειας αυτοελέγχου, που οδηγεί σε συναισθηματικό σοκ και εμφάνιση δυσοίωνων σκέψεων στις οποίες το άτομο φοβάται ότι θα προκαλέσει ατύχημα.
• Πριν αποκτήσει αυτή τη φοβία, το άτομο ξεκινά να έχει πολύ αμυντική συμπεριφορά, οδηγεί με χαμηλή ταχύτητα, στις λωρίδες βραδείας κυκλοφορίας και μόνο σε δρόμους κοντά στο σπίτι του. Σε γενικές γραμμές, στην αρχή, σταματά να οδηγεί τη νύχτα
• Στο τέλος, σταματά τελείως να οδηγεί.

Η αμαξοφοβία, όπως και οποιαδήποτε άλλη φοβία, έχει, συνήθως, μια προφανή αιτία, αλλά συνδέεται, επίσης, συχνά και με την ύπαρξη διάφορων παραγόντων, όπως η υπερβολική ευαισθησία, η χαμηλή αυτοεκτίμηση ή ακόμη και η ύπαρξη άλλων φοβιών.

Αν η θεραπευτική αγωγή κριθεί απαραίτητη, τότε αυτή θα πρέπει να παρέχεται μόνο από επαγγελματίες του κλάδου της ψυχολογίας ή της ψυχιατρικής. Επομένως, οι συστάσεις που παραθέτουμε παρακάτω είναι απλώς ένας οδηγός και δεν αποσκοπούν στην υποκατάσταση της βοήθειας από ειδικούς:

• Η αντιμετώπιση της αμαξοφοβίας χρειάζεται πολλή πνευματική εργασία. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό ο ασθενής να δεσμευτεί πραγματικά, να θέλει πραγματικά να ξεπεράσει αυτή τη φοβία και να είναι ψυχολογικά έτοιμος να αντιμετωπίσει τα αντίρροπα συναισθήματα που μπορεί να βιώνει.
• Όταν αποφασίσει να ξεπεράσει αυτή τη φοβία, με τη βοήθεια ειδικού, είναι σημαντικό να προσπαθήσει να εντοπίσει την πηγή της. Πολλοί αρχίζουν να υποφέρουν από αυτή τη φοβία μετά από κάποιο ατύχημα, αλλά άλλοι δεν καταφέρνουν ποτέ να εντοπίσουν τη ρίζα του προβλήματος. Η γνώση της αιτίας βοηθά στην εξεύρεση της λύσης πολύ πιο γρήγορα.
• Ο φόβος της οδήγησης προκαλεί στο θύμα της φοβίας την τάση να νιώθει δυσφορία μόνο και μόνο επειδή κάθεται στο τιμόνι. Ένα καλό πρώτο βήμα είναι η πραγματοποίηση θεραπειών μέσα στο αυτοκίνητο, ενώ αυτό είναι σταθμευμένο σε κάποιο γκαράζ.
• Ενδείκνυται να γίνεται ένα μικρό βήμα κάθε φορά, υπό την επίβλεψη ειδικού και σε ένα ήσυχο σημείο, το οποίο να ενισχύει την ιδέα της ασφάλειας.
• Μόλις ολοκληρωθεί αυτό το στάδιο του ήσυχου σημείου, μπορεί να γίνει μετάβαση σε σημεία με μεγαλύτερη κινητικότητα, πάντα υπό την επίβλεψη ειδικών στον κλάδο της ψυχολογίας και της οδηγικής ασφάλειας.

Αν πιστεύετε ότι ο φόβος που αισθάνεστε για την οδήγηση είναι ανεξέλεγκτος και σας προκαλεί επεισόδια άγχους και πανικού, το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να απευθυνθείτε αμέσως σε κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Να θυμάστε ότι ένα μεγάλο μέρος της αντιμετώπισης αυτής της φοβίας, όπως και κάθε άλλης φοβίας, βρίσκεται στην πραγματική σας επιθυμία να την αντιμετωπίσετε.